(naar homepage)In het gebied bij de Geul en de zijbeken zoals de Gulp, de Eyserbeek en de Selzerbeek zijn er regelmatig problemen bij hevige regen. De gemeenten Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Maastricht, Meerssen, Simpelveld, Vaals, Valkenburg aan de Geul en Voerendaal, Provincie Limburg en Waterschap Limburg werken samen om de wateroverlast in dit gebied te verminderen. In november 2024 is een verkenning gestart naar welke maatregelen hiervoor nodig zijn.
In het hele gebied zijn meerdere (ingrijpende) maatregelen nodig om die samen moeten zorgen voor minder wateroverlast. De verkenning kijkt naar welke maatregelen mogelijk en wenselijk zijn. We bekijken ook of het oplossen van een probleem op de ene plek niet zorgt voor nieuwe problemen op een andere plek. Soms zijn maatregelen nodig op plekken waar nu geen problemen zijn, om andere gebieden beter te beschermen. Het vinden van de ideale mix met maatregelen is een ingewikkeld puzzel.
De verkenning volgen? Meld je aan voor de nieuwsbrief stroomgebied Geul.
De Geul ontspringt in België en stroomt bij het plaatsje Cottessen ons land binnen. De 60 kilometer lange beek slingert door het Zuid-Limburgse landschap en voegt zich samen met zijbeken zoals de Gulp, de Eyserbeek en de Selzerbeek. Bij Bunde mondt de Geul uit in de Maas.
De verkenning gaat over het hele gebied van waaruit water afstroomt naar de Geul en de zijbeken. Van de bron in België tot de monding in de Maas. Dit is een gebied van circa 340 vierkante kilometer. Er zijn meerdere maatregelen nodig op verschillende plekken om het risico op wateroverlast en overstromingen voor het hele gebied te verminderen.
Jouw kennis en ideeën zijn belangrijk! Op verschillende momenten tijdens de verkenning vragen wij je om jouw mening, ideeën en kennis in te brengen. Zo komen we samen tot een goed plan om wateroverlast in het hele stroomgebied van de Geul aan te pakken. Op deze pagina kun je lezen hoe je kunt meedenken, wat we hebben opgehaald en wat we met de input doen.
Tijdens de verkenning stellen we verschillende varianten samen. Vervolgens worden deze varianten gevuld, ieder met een andere combinatie van maatregelen. Daarna gaan we de varianten vergelijken. We kijken hoeveel ze bijdragen aan de waterveiligheid, wat ze kosten en hoe ze in de omgeving passen. Uiteindelijk kiezen de overheden samen de voorkeursvariant. Dit zal ongeveer in november 2027 zijn. De maatregelen in deze voorkeursvariant worden vervolgens verder uitgewerkt en uitgevoerd. In onderstaande afbeelding zie je welke stappen doorlopen worden.
Voor het hele stroomgebied, inclusief het Belgische deel, brengen we in beeld hoe en waar natuurlijke maatregelen kunnen bijdragen aan het verminderen van wateroverlast. Het gaat om maatregelen om water vast te houden in de bodem en maatregelen om water natuurlijk te bergen. Dit kan door natuur en landschap zo in te richten dat er tijdelijk extra water kan blijven staan. Voorbeelden van maatregelen zijn: bossen, graften (knik of mini-terras op een helling), swales (contourgreppels), kleine waterbuffers, dammetjes in droge dalen en bergingsgebieden in de zijdalen van de Geul. Het onderzoek levert kansenkaarten op die voor verschillende typen maatregelen inzichtelijk maken waar ze in theorie toepasbaar zijn in het Geulgebied.
Waterschap Limburg heeft afgelopen jaren ruim 400 regenwaterbuffers in Zuid-Limburg aangelegd. Een regenwaterbuffer vangt bij hevige regen het teveel aan water tijdelijk op en loost het water daarna geleidelijk. Vanuit het programma Water in Balans van Waterschap Limburg zijn nieuwe buffers in voorbereiding.
We gaan het effect van alle bestaande en geplande regenwaterbuffers onderzoeken voor het totale stroomgebied van de Geul. Tevens onderzoeken we wat het effect is van vergroting van deze regenwaterbuffers.
We onderzoeken op verschillende locaties hoe de dalvlaktes optimaal kunnen worden benut voor waterberging. Onderzoek naar de dalvlakte tussen Valkenburg en Gulpen is in 2024 gestart. Hier wordt gekeken naar het effect van verschillende hoogten van dwarsdammen in het Geuldal. De stichting “Samen tegen Wateroverlast” is betrokken bij dit onderzoek om gebiedskennis en ervaringen van bewoners mee te kunnen nemen.
Later komen ook de gebieden oostelijk van Gulpen aan bod, bij de Gulp, Eyserbeek en de Selzerbeek.
Het vergroten van de afvoercapaciteit kan lokaal voor lagere waterstanden zorgen. We gaan onderzoeken waar en hoe we de afvoercapaciteit kunnen vergroten door hydraulische knelpunten op te heffen. Denk hierbij aan obstakels zoals bruggen en duikers. Een duiker is een waterdoorgang, meestal onder wegen of dijken. We kijken vooral naar de knelpunten bij bebouwde kernen. Het onderzoek gaat inzichtelijk maken hoeveel invloed obstakels hebben op de doorstroming van het water en wat er gebeurt als we iets veranderen aan bruggen en duikers, zoals ze breder maken.
In het onderzoek van Deltares dat in 2022 is uitgevoerd, is de mogelijkheid van een afvoerbuis onder Valkenburg (flood bypass) genoemd als een mogelijke verruimingsmaatregel. Een nadere verkenning en haalbaarheidsstudie is nodig. Dit moet beter inzicht geven in de haalbaarheid, kansen, risico’s en kosten van deze maatregel.
Het Geulmondinggebied bij Bunde is zwaar getroffen tijdens de overstromingen in juli 2021. Een van de oorzaken daarvan was de beperkte afvoer van Geulwater onder het Julianakanaal door. Eerste helft 2024 is een verkenning uitgevoerd naar mogelijke maatregelen om de werking van de sifon onder het Julianakanaal te verbeteren. Op deze pagina vindt u de resultaten van de verkenning en de status van de vervolgacties. Een vervolgstap is een onderzoek naar bedijking langs de Geul.
Dit onderzoek is een vervolgstap op de verkenning naar maatregelen bij de Geulmonding die in 2024 is uitgevoerd. Bedijking kan een belangrijke rol spelen in de waterveiligheid voor de bebouwing in Bunde tot aan Geulle. De maatregel moet niet alleen water weghouden uit kwetsbare gebieden, maar kan ook bijdragen aan een betere afvoer van water via de sifon onder het Julianakanaal.
De verkenning is een samenwerking van de overheden in het gebied. Dit zijn de Provincie Limburg, Waterschap Limburg en de gemeenten Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Maastricht, Meerssen, Simpelveld, Vaals, Valkenburg aan de Geul en Voerendaal. Vanuit de betrokken overheden is een bestuurlijk regieteam gevormd dat zorgt voor de aansturing. Ook Belgische overheden zijn betrokken bij de verkenning, omdat de bron van de Geul in België ligt. Het programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL) regisseert het verkenningsproces.
