Verkenning Geulmonding

Het Geulmondinggebied bij Bunde is zwaar getroffen tijdens de overstromingen in juli 2021. Een van de oorzaken daarvan was de beperkte afvoer van Geulwater onder het Julianakanaal door. WRL heeft laten onderzoeken welke maatregelen effectief en haalbaar zijn.


> Stand van zaken 2025

Onderzoek naar bedijking gestart

Bedijking kan een belangrijke rol spelen in de waterveiligheid voor de bebouwing in Bunde tot aan Geulle. De maatregel moet niet alleen water weghouden uit kwetsbare gebieden, maar kan ook bijdragen aan een betere afvoer van water via de sifon onder het Julianakanaal.

Eind februari 2025 is een onderzoek gestart naar de mogelijkheden van bedijking rond de Geul bij Bunde om wateroverlast te beperken. De onderzoeksresultaten worden in het najaar van 2025 met de omgeving besproken. Na afronding van het onderzoek beslissen de betrokken bestuurders of deze maatregel al vooruitlopend op het totale maatregelenpakket voor het Geulgebied kan worden uitgevoerd.

Het onderzoek moet inzicht bieden in:

  • Effectiviteit: hoe draagt de bedijking zo effectief mogelijk bij aan waterveiligheid?
  • Ruimtelijke inpassing: hoe kan de maatregel zo goed mogelijk in de omgeving worden ingepast?
  • Aanvullende maatregelen: zijn er extra ingrepen nodig om negatieve effecten elders te voorkomen?

Stroomlijnen Sifon

Het plan om de inlaat van de sifon door middel van bovenschotten te stroomlijnen, wordt momenteel voorbereid voor de uitvoeringsfase.

Verbeteren houtvang

Bij het uitwerken van de verbetering van de bestaande houtvang bij de sifon, is gebleken dat een simpele snelle oplossing toch niet mogelijk is. Er wordt daarom verder gezocht hoe de houtvang alsnog meer robuust ingericht kan worden.

> Verkenning Geulmonding 2024

Eerste helft van 2024 is een verkenning uitgevoerd om de effectiviteit en haalbaarheid van diverse maatregelen bij Bunde te onderzoeken. Deze deelverkenning liep vooruit op de verkenning voor het hele stroomgebied van de Geul dat moet leiden tot een totaalplan voor het hele gebied, van de bron van de Geul in België tot de monding in de Maas bij Bunde.

De deelverkenning voor de Geulmonding bij Bunde is uitgevoerd door de combinatie Royal HaskoningDHV en HKV, in samenwerking met Waterschap Limburg, de gemeenten Meerssen en Maastricht en Rijkswaterstaat. Omwonenden en de stichting Water-Stop.NU zijn actief betrokken om mee te denken over mogelijke maatregelen. Dit heeft goede input voor het onderzoek opgeleverd.

Het onderzoek was gericht op:

  • Vergroten capaciteit sifon. Bij Bunde kruist de Geul het Julianakanaal middels een sifon (een buis onder het Julianakanaal). Het vergroten van de capaciteit van deze sifon kan in bepaalde situaties de kans op wateroverlast verkleinen. Diverse maatregelen om de capaciteit van de sifon te vergroten zijn onderzocht. Zoals aanpassing van de vorm van de sifon, lokale bedijking en betere afvang van drijfhout.
  • Water afvoeren of omleiden. Er is ook gekeken naar mogelijkheden om Geulwater af te voeren of om te leiden. Hiervoor is afwatering vanuit de Geul naar het Julianakanaal in beeld.
  • Totaalbeeld. We hebben het onderzoeksbureau ook gevraagd om te bekijken of en hoe de maatregelen in combinatie met elkaar werken. Tevens moet het onderzoek inzicht geven in de kosten en de tijd die nodig is om de plannen uit te werken en vervolgens uit te voeren. Er is ook gekeken of sommige maatregelen snel opgepakt kunnen worden, vooruitlopend op het integrale gebiedsplan voor de stroomgebied van de Geul.

Resultaten en vervolg

  • Verbeteren houtvang en stroomlijnen inlaat sifon door middel van bovenschotten: deze maatregelen kunnen op relatief korte termijn worden gerealiseerd en hebben geen negatieve consequenties voor andere maatregelen.
  • Kade of dijk langs de Geul: WRL laat onderzoeken hoe bedijking langs de Geul kan zorgen voor betere bescherming van Bunde en voor betere doorstroming van de sifon. Daarna kan een besluit over de uitvoering genomen worden.
  • Ook is onderzocht in hoeverre het verhogen van de waterdruk op de sifon door middel van bedijking effectief en haalbaar is. Hiervan is gebleken dat dit in principe een effectieve maatregel is. Wel moet nog nader onderzocht worden hoe deze maatregel zo optimaal mogelijk kan worden ingepast in samenhang met de huidige waterbergingsfunctie langs de Geul.
  • Afvoeren op Julianakanaal en uitbreiden sifon: dit moet nader onderzocht worden. Hoewel het Julianakanaal een redelijk grote hoeveelheid Geulwater zou kunnen opvangen of afvoeren, blijkt uit het onderzoek dat aan het afvoeren van Geulwater op het Julianakanaal flink wat haken en ogen aan zitten. Er wordt nader onderzocht wat nodig is om te bepalen of deze maatregel als ‘haalbaar’ bestempeld kan worden. De afweging is bovendien afhankelijk van de uitkomst van de studie naar de aanleg van bedijking langs de Geul. Om deze redenen wordt de besluitvorming over waterafvoer via het Julianakanaal als integraal onderdeel met de overige mogelijke oplossingen afgewogen. Het uitbreiden van de sifon is een ingrijpende en relatief dure maatregel, en bij hoogwater in de Maas wordt de afvoercapaciteit beperkt en is er een risico dat de Geul hogerop alsnog kan overstromen. Daarom worden deze maatregelen meegenomen in het brede onderzoek naar oplossingen voor het hele stroomgebied van de Geul.
  • Een aantal onderzochte varianten van maatregelen vallen af omdat ze geen meerwaarde bieden boven andere goedkopere en effectievere maatregelen. Het betreft het afvoeren van Geulwater naar de Beatrixhaven en het stroomlijnen langs de zijkanten van de inlaat van de sifon.

Het volledige onderzoeksrapport kunt u op deze pagina downloaden.