Verkenning Geulmonding

Over het onderzoek

Het doel van dit onderzoek was om een aantal ideeën voor maatregelen bij Bunde te verkennen op het gebied van effectiviteit en haalbaarheid, om een voorsortering te kunnen maken welke maatregelen de meeste potentie hebben, vooruitlopend op de verkenning van het hele stroomgebied van de Geul van bron tot monding. De combinatie Royal HaskoningDHV en HKV heeft het onderzoek uitgevoerd in opdracht van WRL en in samenwerking met Waterschap Limburg, de gemeenten Meerssen en Maastricht en Rijkswaterstaat. Omwonenden en de stichting Water-Stop.NU zijn actief betrokken om mee te denken over mogelijke maatregelen. Dit heeft goede input voor het onderzoek opgeleverd.

Het onderzoek was gericht op:

• Vergroten capaciteit sifon. Bij Bunde kruist de Geul het Julianakanaal middels een sifon (een buis onder het Julianakanaal). Het vergroten van de capaciteit van deze sifon kan in bepaalde situaties de kans op wateroverlast verkleinen. Diverse maatregelen om de capaciteit van de sifon te vergroten zijn onderzocht. Zoals aanpassing van de vorm van de sifon, lokale bedijking en betere afvang van drijfhout.
• Water afvoeren of omleiden. Er is ook gekeken naar mogelijkheden om Geulwater af te voeren of om te leiden. Hiervoor is afwatering vanuit de Geul naar het Julianakanaal in beeld.
• Totaalbeeld. We hebben het onderzoeksbureau ook gevraagd om te bekijken of en hoe de maatregelen in combinatie met elkaar werken. Tevens moet het onderzoek inzicht geven in de kosten en de tijd die nodig is om de plannen uit te werken en vervolgens uit te voeren. Er is ook gekeken of sommige maatregelen snel opgepakt kunnen worden, vooruitlopend op het integrale gebiedsplan voor de stroomgebied van de Geul.

Resultaten

• Kansrijke maatregelen die op korte termijn gerealiseerd kunnen worden: verbeteren houtvang en stroomlijnen inlaat sifon

Uit het onderzoek is gebleken dat twee van de onderzochte maatregelen op relatief korte termijn kunnen worden gerealiseerd en geen negatieve consequenties hebben voor andere maatregelen. Dit betreft het verbeteren van de bestaande houtvang en het stroomlijnen van de inlaat van de sifon door middel van bovenschotten.

• Maatregelen die op korte termijn verder uitgewerkt worden, waarna een besluit over de uitvoering genomen kan worden: kade of dijk langs de Geul

Ook is onderzocht in hoeverre het verhogen van de waterdruk op de sifon door middel van bedijking effectief en haalbaar is. Ook hiervan is gebleken dat dit in principe een effectieve maatregel is. Wel moet nog nader onderzocht worden hoe deze maatregel zo optimaal mogelijk kan worden ingepast in samenhang met de huidige waterbergingsfunctie langs de Geul.

• Maatregelen die enige uitwerkingstijd vergen en afgewogen kunnen worden bij het bepalen van de voorkeursvariant voor het stroomgebied van de Geul: afvoeren op Julianakanaal en uitbreiden sifon

Hoewel het Julianakanaal een redelijk grote hoeveelheid Geulwater zou kunnen opvangen of afvoeren, blijkt uit het onderzoek dat aan het afvoeren van Geulwater op het Julianakanaal flink wat haken en ogen aan zitten. Er is nader onderzoek nodig om te bepalen of deze maatregel als ‘haalbaar’ bestempeld kan worden. Gezien de complexiteit gaat dit tijd kosten. Het uitbreiden van de sifon is een ingrijpende en relatief dure maatregel, en bij hoogwater in de Maas wordt de afvoercapaciteit beperkt en is er een risico dat de Geul hogerop alsnog kan overstromen. Daarom worden deze maatregelen meegenomen in het brede onderzoek naar oplossingen voor het hele stroomgebied van de Geul.

• Maatregelen of varianten die afvallen
  

Een aantal onderzochte varianten van maatregelen vallen af omdat ze geen meerwaarde bieden boven andere goedkopere en effectievere maatregelen. Het betreft het afvoeren van Geulwater naar de Beatrixhaven en het stroomlijnen langs de zijkanten van de inlaat van de sifon.

Het volledige onderzoeksrapport kunt u hiernaast downloaden. Heeft u vragen? Stuur dan een e-mail naar [email protected].

Vervolg

Op basis van de resultaten van het onderzoek is de vervolgaanpak van de maatregelen bepaald.

• Verbeteren houtvang en stroomlijnen sifon

WRL gaat op korte termijn een definitief plan maken voor het verbeteren van de houtvang voor de sifon en het stroomlijnen van de sifon-inlaat. Daarna wordt een beslissing genomen over de uitvoering.

Verwachte planning*: In 2025 starten de werkzaamheden.

• Kade of dijk langs de Geul

WRL laat op korte termijn onderzoeken hoe bedijking langs de Geul kan zorgen voor betere bescherming van Bunde en voor betere doorstroming van de sifon.

Verwachte planning*: Dit onderzoek is medio 2025 klaar. Daarna wordt een beslissing genomen over de uitvoering. De uitvoering zou in 2026 kunnen starten, afhankelijk van de benodigde procedures en het verloop daarvan.

• Geulwater afvoeren naar het Julianakanaal en uitbreiden sifon

Er komt een vervolgonderzoek naar het afvoeren van water van de Geul naar het Julianakanaal. Omdat dit complex is, zal dit onderzoek tijd kosten. Dit geeft de mogelijkheid om tegelijkertijd ook naar oplossingen voor het gebied bovenstrooms te kijken die als alternatief kunnen werken.

Het uitbreiden van de sifon is een ingrijpende en dure oplossing. En bij hoogwater in de Maas is de afvoer beperkt en kan de Geul hogerop alsnog overstromen, bijvoorbeeld bij de brug Maastrichterlaan.

Daarom worden deze maatregelen meegenomen in het brede onderzoek naar oplossingen voor het hele stroomgebied van de Geul.

Verwachte planning*: In 2027 wordt een besluit genomen over  een totaalpakket aan maatregelen voor het hele stroomgebied van de Geul.

*Let op: de genoemde planning is een schatting en kan veranderen door verschillende factoren, zoals het verloop van benodigde procedures.*

Onderzoek naar maatregelen voor het hele stroomgebied van de Geul

In november start de verkenning naar oplossingen voor het hele stroomgebied van de Geul. Hierbij worden de maatregelen ‘afvoeren Geulwater op het Julianakanaal’ en ‘uitbreiden sifon’ meegenomen. Op deze webpagina vind je meer informatie.