(naar homepage)In de zomer van 2021 werden binnen korte tijd vele delen van Limburg getroffen door zware regenval, met overstromingen en schade als gevolg. Cecile uit het Noord-Limburgse Arcen wist van de overstromingen van 1993 en 1995 hoe verwoestend het water kan zijn. Door samen te werken hielden ze in Arcen tijdens de zomer van 2021 het water buiten het dorp.
Toen Cecile in 1993 op televisie de beelden zag van zijn ondergelopen geboortedorp Arcen, wist hij meteen wat hem te doen stond. “Ik werkte als luchtverkeersleider op Schiphol en zat net te lunchen met mijn vrouw. Op het scherm zag ik het kasteel van Arcen omringd door water. Mijn ouders woonden daar nog. Ik belde mijn werk, zei dat ik niet kwam, en reed meteen naar Arcen.” Wat hij daar aantrof, blijft hem bij als een van de meest emotionele momenten in zijn leven. “Het hele dorp stond onder water. Mijn ouders waren geëvacueerd, werd me verteld. Maar niemand wist waarheen.” Toen Cecile hun huis bereikte, zag hij het ondenkbare: “Alles dreef, de kerstboom, mijn vaders muziekstukken. En toen ik de trap opliep, zag ik een klein lichtje. Daar lagen mijn ouders in bed, met een pan met gehaktballen naast zich. Ze hadden geweigerd te vertrekken. De militaire voertuigen in de straat deden hen te veel denken aan de oorlog.”
“Na 2021 hebben we een werkgroep Hoogwater opgericht en een draaiboek gemaakt.”
Na de overstromingen van 1993 en 1995 ontstond er in Arcen een gevoel van verbondenheid. “Toen we in ‘95 Britse militairen zandzakken zagen leggen, dachten we: zij kunnen dit niet alleen. Dus zijn we zelf ook aan de slag gegaan.” Die ervaring legde de basis voor de gemeenschapszin die in Arcen tot op de dag van vandaag nog voelbaar is. “De saamhorigheid in het dorp is enorm groot op zo’n moment waarop je een gezamenlijke vijand hebt. Via saamhorigheid zorg je dat je dat overwint.”
In 2021 was het weer zover. Maar dit keer waren de inwoners voorbereid. “We wisten dat het hoogwater eraan kwam, maar in het dorp was geen duidelijke coördinatie. Samen met een paar anderen hebben we snel een plan gemaakt.” Binnen no-time stonden er vrijwilligers klaar om zandzakken te leggen. “Zandzakken leggen voor je eigen deur werkt niet. Je moet samen het water buiten het dorp houden. De gemeente kan het niet alleen, en de Arcenaren ook niet. Het moet echt samen.”
“Saamhorigheid maakt ons waterweerbaar.”
De ervaringen uit het verleden hebben geleid tot structurele verbeteringen. “Na 2021 hebben we een werkgroep Hoogwater opgericht en een draaiboek gemaakt. Daarin staat precies wie wat doet als het water weer stijgt. En dat draaiboek werkt. “Afgelopen januari was er weer hoogwater. Ik was met vakantie, maar kreeg een mailtje van de gemeente. Binnen enkele seconden stuurde ik een bericht naar de appgroep van de dorpsraad, waar inmiddels 400 mensen in zitten. Zo wisten alle inwoners van Arcen meteen wat ze moesten doen.”
Om geruchten en paniek op sociale media te voorkomen, richtte Cecile met de dorpsraad een WhatsApp-groep op, waarin alleen betrouwbare informatie gedeeld werd. “Tijdens hoogwater gaat er zoveel misinformatie rond. Mensen roepen dat de dijk op doorbreken staat, terwijl dat niet zo is. Nu hebben we een groep waarin alleen de dorpsraad berichten kan plaatsen. Zo weten dorpbewoners altijd wat écht de situatie is.”
Maar waterweerbaarheid gaat verder dan draaiboeken en zandzakken. Het gaat ook om saamhorigheid. “Bij het crisiscentrum, de Blokhut, hebben we in 2021 niet alleen overlegd en plannen gemaakt maar ook samen gegeten. De eigenaar van het pannenkoekenrestaurant aan de overkant bracht ‘s avonds spontaan stapels pannenkoeken. Ook de ME’ers die hielpen, kwamen daar even op adem. Op zo’n moment draait het niet meer om het individuele belang, maar om samenwerking.”
De inzet van Cecile en de dorpsraad heeft ervoor gezorgd dat Arcen steeds beter bestand is tegen het water. “We zijn nu waterweerbaar, omdat we een plan hebben, we samenwerken met de gemeente en we als gemeenschap sterk staan.” Zijn advies aan andere dorpen en buurten? “Wacht niet tot het water aan je deur staat. Zorg dat je een plan hebt. Maar vooral: zorg dat je het samen doet. Want waterweerbaarheid bereik je alleen door saamhorigheid.”
Lees wat je zelf kunt doen om jouw woning en spullen te beschermen tegen wateroverlast en de schade verminderen.
Lees wat de overheid doet om wateroverlast te verminderen.